Bollywood's 'Champions' verandert de regels van de cinema: "YouTube kan mensen bereiken zonder dat ze zich op een specifieke service hoeven te abonneren."

Het was 2018 toen een groep van tien mensen met een verstandelijke beperking, gekleed in sneakers, de aandacht trok van de Spaanse televisieschermen. "Champions ", de film van regisseur Javier Fesser, vertelde het verhaal van Spanje's slechtste basketbalteam en zijn verlossing.

Het was de meest succesvolle Spaanstalige film van het jaar, met een opbrengst tussen de € 19,1 en € 19,3 miljoen; het succes leverde hem drie Goya Awards op (waaronder Beste Film, Beste Nieuwe Acteur voor Jesús Vidal en Beste Originele Lied). De film was werkelijk ontroerend; en nu wordt datzelfde verhaal in Bollywood verteld . Dezelfde plot, hetzelfde concept, bijna identieke personages, maar in een compleet andere context.

Vanuit zijn geboortestad Mumbai legt Aamir Khan , hoofdrolspeler en producent van de Bollywood-bewerking, uit hoe Champions , de originele versie, zich presenteerde als een kans om het bewustzijn onder het Indiase publiek te vergroten. Vanaf het moment dat de film in zijn handen viel, zag hij hem als een "middel waarmee kijkers kunnen profiteren van een verhaal dat empathie bevordert, vooroordelen vermindert en betrokkenheid vanuit het hart stimuleert."

Sitaare Zameen Par , geregisseerd door RS Prasanna, overtrof de grens van € 25 miljoen aan wereldwijde box office-inkomsten en staat nu op het punt te doen wat een blockbuster nog nooit eerder heeft gedurfd. De film bereikte het Indiase publiek in juni en verscheen op 1 augustus op YouTube zonder de gebruikelijke tol te betalen die elke release eist: streaming . De film is beschikbaar met ondertiteling in tien talen – waaronder Spaans, Engels, Frans, Duits en Portugees – en nagesynchroniseerde versies voor belangrijke markten. Met deze zet wordt Khan de eerste grote Indiase filmster die een blockbuster rechtstreeks op YouTube uitbrengt met een internationaal bereik.

"Als creatief persoon heb ik altijd gewild dat mijn publiek mijn films eerst op het grote scherm zou ervaren, dus dat heb ik gedaan", zegt hij. Streaming zou de logische volgende stap zijn geweest na het grote scherm, maar voor Khan was dat geen optie. In India vertegenwoordigen abonnees op on-demand-tv een zeer klein deel van de bevolking . Khans grootste zorg was altijd geweest dat de grootste blockbusters in zijn land slechts twee of drie procent van de bevolking bereikten. "Vooral omdat India maar heel weinig bioscoopschermen heeft – ongeveer 5000 voor Hindi-films", zegt de producent. Ter vergelijking: de Verenigde Staten – met amper een derde van de Indiase bevolking – heeft 35.000 schermen, en China, met een vergelijkbare bevolkingsomvang als India, heeft er ongeveer 90.000. "Ondertussen hebben veel districten in India geen enkele bioscoop", klaagt hij.

De oplossing is tweeledig, zegt Khan. Op de lange termijn zullen er meer bioscopen moeten worden gebouwd, maar dat is een langzaam proces. Daarom koos de producent voor een pad dat hem in staat zou stellen films voor iedereen toegankelijk te maken. Hij deed wat hij moest doen: op zoek gaan naar alternatieven: "Ongeveer 15 jaar geleden begon ik na te denken over alternatieve distributiemodellen. Met YouTube kunnen we miljoenen mensen bereiken zonder dat ze zich op een specifieke dienst hoeven te abonneren. Het is een manier om de uitdaging op te lossen om publiek te bereiken dat geen toegang heeft tot bioscopen."

Khan blijft bij zijn besluit, maar beweert dat hij niets tegen streamingdiensten heeft. Toch is "het uitbrengen van een film op een abonnementsplatform slechts vier of acht weken na de bioscooprelease niet gezond." Khan vindt dat deze periode veel langer zou moeten zijn: "Eigenlijk zou de norm wereldwijd moeten zijn: eerst in de bioscoop, dan pay-per-view, en dan pas via abonnementen ." Deze traditionele praktijk brengt het distributiemodel in gevaar en dreigt de industrie te schaden, meent hij.

Khan denkt dat dit de volgende stap moet zijn na een bioscooprelease – pay-per-view – die tot nu toe ondenkbaar was in India: "Het was iets wat ik wilde creëren. Ik geloof nog steeds dat platforms hun rol hebben, maar de periode waarin de film via abonnementen wordt uitgebracht, is te kort."

Zijn voorwaarde was één: de film zou pas zes maanden na de bioscooprelease via een abonnement verkrijgbaar zijn. "Dat viel niet in goede aarde bij de distributeurs. Dus heb ik die stap overgeslagen en ben ik meteen overgestapt op pay-per-view. Dat is het model dat voor mij werkt."

Deze stap gaat niet zonder horden en moeilijkheden. "Het voelt alsof we door onbekend gebied varen", bekent de producer. Een van de grootste uitdagingen die hij tegenkwam, was de gevestigde reputatie van YouTube als gratis platform. Gebruikers zijn niet gewend om te betalen voor hun content, en of ze dat met Sitaare Zameen Par ook zouden doen, bleef een raadsel. Maar de filosofie van de producer is simpel: "Mijn taak is om de film voor iedereen beschikbaar te maken. En of ze hem dan willen bekijken of niet, dat is aan hen." Hij voegt eraan toe: "Als verhalenverteller is het mijn verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat mijn werk voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk is."

YouTube, hét onafhankelijke contentplatform bij uitstek, zou dus nog maar een stap verwijderd kunnen zijn van een heruitvinding van zichzelf als de thuisbasis van premium cinema. "Eerlijk gezegd denk ik dat het die kant op gaat. Hoewel het begon als een platform voor door gebruikers gegenereerde content, is het zo gegroeid dat er geen reden is waarom het geen andere soorten ervaringen zou kunnen bieden." Voor hem is het simpelweg een kwestie van content democratiseren.

Het is een riskante gok, maar Aamir Khan blijft positief: "Ik ben blij met hoe de film is ontvangen." Voor hem is het nog maar een begin: "Het is het begin van een zeer verkennende reis. Ik geloof oprecht dat de film grote mogelijkheden en veel potentie heeft. Er valt veel te leren, maar er is ook veel ruimte voor verbetering."